Baza Kolejarzy
Stanisław Sobik |
 |
| Data urodzenia: | 21.09.1911 r. |
| Miejsce urodzenia: | Rybnik |
| Imię ojca: | Ludwik |
| Imię matki: | Wiktoria |
| Nazwisko rodowe matki: | Klenot |
| Data śmierci: | 25.06.1943 r. |
| Miejsce śmierci: | Obóz koncentracyjny KL Auschwitz |
| Służba w PKP: | Na początku 1940 r. został zatrudniony w kasie na stacji kolejowej Obszary koło Rybnika (obecnie Radlin Obszary), gdzie pracował do momentu aresztowania w lutym 1943 r. |
| Represje – więzienia/obozy: | 11.02.1943 r. aresztowany w pracy na stacji Obszary przez Gestapo i przewieziony do aresztu w siedzibie Gestapo przy ul. Św. Józefa w Rybniku. Tutaj 12.02 w czasie widzenia się ze Stanisławem została aresztowana także jego żona Zofia. 13.02.1943 r. zostali oboje wraz z innymi więźniami przewiezieni do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Na terenie obozu trwały dalsze przesłuchania. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Stanisława Sobika do aresztowanych wraz z nim działaczy podziemia przyznał się on Niemcom do działalności przeciw hitlerowskiemu okupantowi, ale wyparł się jakiejkolwiek działalności zbiorowej – mimo katowania nie wymienił żadnego nazwiska. Gestapo znana była jego przywódcza rola w lokalnych strukturach ZWZ-AK (z danych uzyskanych od konfidenta), mimo to kontynuowano straszne przesłuchania, które zakończyły się ostatecznie 9.03.1943 r. Dopiero tego dnia został on oficjalnie zarejestrowany jako więzień polityczny KL Auschwitz z numerem obozowym 107482. Przydzielony został do pracy w komandzie na żwirowisku. Nieprzyzwyczajony do ciężkiej pracy fizycznej i dodatkowo maltretowany przez kapo bardzo źle znosił pobyt w obozie, z niegojącymi się ranami rąk i trwogą o los dzieci i żony. Dzięki pomocy współwięźniów, znajomych z pracy konspiracyjnej w Rybniku, w połowie maja 1943 r. został przeniesiony do pracy znacznie lżejszej w magazynie sprzętu siodlarskiego. Stanisław Sobik zdawał sobie sprawę z zagrożenia życia – wyroku sądu w Berlinie, jaki miał być wydany za jego działalność konspiracyjną. 25.06.1943 r. w obozowym bloku nr 11 odczytany mu został (oraz innym 12 osobom, w tym Janowi Klistale) wyrok policyjnego sądu doraźnego placówki Tajnej Policji Państwowej w Katowicach – wyrok śmierci, który został niezwłocznie wykonany przy Ścianie Straceń przez rozstrzelanie. Oficjalnym powodem Jego śmierci w zaświadczeniu dla rodziny był nagły zawał serca. |
| Służba wojskowa lub konspiracyjna: | W sierpniu 1939 r. na skutek zagrożenia wojną pracownicy poczty, w tym Stanisław Sobik, zostali wcieleni do Wojska Polskiego. Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Rybnika, został on ewakuowany wraz z innymi pracownikami poczty na Węgry, skąd powrócił do miasta w styczniu 1940 r. Niezwłocznie zaangażował się w działalność konspiracyjną. W październiku 1940 r. formalną działalność konspiracyjną rozpoczął Rybnicki Obwód ZWZ, którego komendantem został z mianowania komendy wojewódzkiej Stanisław Sobik. Obejmował on miejscowości : Rybnik, Zebrzydowice, Ligotę Rybnicką, Ligocką Kuźnię, Boguszowice, Jankowice, Chwałowice, Kamień, Rydułtowy, Czerwionkę, Dębieńsko oraz Knurów. W październiku 1941 r. organizacja była już mocno zakorzeniona w Rybniku, toteż z inspiracji komendy wojewódzkiej powstały oddzielne obwody: Rybnik, Koźle, Cieszyn i Pszczyna. Nowe komórki ZWZ zakładał Stanisław Sobik. W sprawach organizacyjnych jeździć musiał do różnych miejscowości na Śląsku i poza nim, w czym bardzo dużą pomoc okazał mu jego szwagier Jan Klistała. Przewoził Stanisława w parowozie m.in. przez granicę do Krakowa, gdzie Sobik spotykał się z działaczami i wyższej rangi dowództwem ZWZ. Dnia 14.02.1942 r. rozkazem Naczelnego Wodza nastąpiło przemianowanie ZWZ na Armię Krajową. W tym też okresie Rybnicki Inspektorat istniał jako jeden z czterech w Okręgu Śląskim. W kuźni ojca Stanisława Sobika przy ul. Wodzisławskiej w Rybniku odbywało się szereg spotkań konspiracyjnych, a także zaprzysiężenia nowych członków. |
| Posiadane odznaczenia: | |
| Dodatkowe informacje: |
Był najstarszym spośród sześciorga rodzeństwa. Po ukończeniu szkoły powszechnej kształcił się w Państwowym Gimnazjum w Rybniku. W 1931 r. ukończył naukę i złożył egzamin maturalny. Uznawany był za wybitnie zdolnego i życzliwego człowieka. Mistrz i wicemistrz Śląska w szachach. W latach 1931-1935 pracował najprawdopodobniej w urzędach pocztowych pow. rybnickiego. Dnia 6.08.1935 r. zawarł związek małżeński z Zofią z domu Żurek (siostrą Heleny – żony Jana Klistały). W czerwcu 1937 r. ukończył Szkołę Przysposobienia Pocztowego w branży Łączności w Katowicach. Żona Zofia była więziona w obozie Birkenau (nr obozowy 38108), pracując w gospodarstwach ogrodniczych w podobozach Budy i Rajsko. W kancelarii obozu dzień po egzekucji dowiedziała się o śmierci męża. Następnie pod koniec 1944 r. została przewieziona do KL Ravensbruck. Pod koniec wojny wraz z innymi więźniarkami pędzona była w marszu śmierci w głąb Niemiec, z którego wraz z koleżanką udało się jej uciec. Powróciła do domu i dzieci (syna i córki), które przeżyły wojnę pod opieką jej rodziców. Źródło danych : Jerzy Klistała „Pozostaną w mej pamięci – do końca żywota”, Bielsko-Biała 2018 r. |
1. Stanisław Sobik, 1935 r.
2. 1935 r. Stanisław Sobik na ulicy
3. Zdjęcia obozowe Stanisława Sobika, 1943 r.
4. Akt zgonu Stanisława Sobika wydany 26.06.1943 r. przez władze obozowe KL Auschwitz – zaświadczenie nr 23304/1943
źródło : archiwum rodzinne Jerzego Klistały